Tijdlijn: Groei & bloei
Vanaf 16 november 2019
Nu het minibos is aangeplant zullen we het gaan beheren en fotograferen. We gaan ieder half jaar een foto plaatsen die vanaf dezelfde locatie en positie is genomen. Hiermee hopen we in 10 jaar tijd een mooi overzicht te krijgen van de groei en bloei van het Schrieverswold. Het plan is om ieder jaar een nieuwe foto te maken in begin november en in eind mei.
Volg de tijdlijn met de foto’s. Het minibos is gestart met ontwikkelen in november 2019 en wij “monitoren” de groei tot november 2029.
De groei van het minibos Schrieverswold is gestart in november 2019. Op deze tijdlijn zullen we ieder half jaar een foto van plantvak A in het minibos plaatsen. De foto maken we telkens vanaf dezelfde locatie en positie zodat we hopelijk een mooie serie beelden krijgen van de groei en bloei van het minibos.
Na 3 maanden en een hele milde winterperiode komen de eerste knoppen uit. Nog niet het hele bos staat in bloei maar een aantal planten tonen al een teken van leven. Hopelijk blijft de winter zo rustig. De voorjaarsstormen Ciara, Dennis en Ellen heeft het Tiny Forest zonder problemen doorstaan.
Bijna alle planten in het Tiny Forest en de rest van het Schrieverswold hebben blad, knoppen of bloeien zelfs. Eind april 2020 stonden de planten voor het eerst in het blad, in een klein aantal planten lijkt nog geen leven te zitten. De vogelkers en vlier hebben al mooie witte bloemen, de lindes ontvouwen hun zachte bladeren.
De planten staan nu allemaal in het blad en er zijn ook weer nieuwe bloeiers bij gekomen. De Gelderse roos staat prachtig in bloei met mooie witte schermbloemen, zelfs de kleine hulsttakken hebben kleine bloemetjes. Het minibos heeft zich na 6 maanden goed ontwikkeld en blijkt goed bestand tegen het droge voorjaar van 2020.
De zomer is weer heet dit jaar en de planten zijn goed gegroeid. De gelderse roos en zwarte bes hebben veel bessen. De zwarte els heeft last van rupsen maar is wel het hardst gegroeid, ze zijn al 2 meter hoog.
Het eerste jaar groeien zit er bijna op, het minibos heeft het goed gedaan. De meeste planten zijn goed aangeslagen en het Tiny Forest is al op sommige plaatsen erg dicht begroeid. De herfst doet zijn intreden en de planten krijgen nu prachtige kleuren.
Tijdlijn: Voorbereiding
14 september 2019
De uitvoering van het Schrieverswold project is gestart met de IVN cursus Tiny Forest® plantmethode in Nijmegen. Op deze eerste cursusdag konden cursisten kennismaken met elkaar en werd informatie uitgewisseld over de plannen van de cursisten m.b.t. het aanleggen van hun eigen Tiny Forest®. Alle cursisten hadden meegedaan aan een prijsvraag van het IVN en waren uitgekozen op de originaliteit van hun motivatie die ze hadden ingestuurd. De cursusleiders Alina en Karin gaven uitleg over de ideeën achter het concept Tiny Forest® en er werd op het terrein in Nijmegen geoefend met de veldverkenning. Het vaststellen van de juiste bosgemeenschap in de omgeving waar je wilt gaan aanplanten is een belangrijke eerste stap.
In de middag werd verder uitleg gegeven over het bodemonderzoek dat uitgevoerd moet worden op de plantlocatie. Welke grondsoort is er aanwezig en gaat het om droge grond of erg natte grond, is de grond voedselrijk of juist voedselarm? Allemaal vragen die beantwoord moeten worden voordat de planten besteld en geplant kunnen worden. Tijdens de cursus is ook een klein stuk grond bewerkt volgens de TinyForest® methode, hierbij werd de grond verrijkt met blad uit de omgeving, plantresten uit de moestuin en biologische compost.
28 september 2019
De tweede cursusdag van de Tiny Forest® plantmethode stond in het teken van het ontwerp van een Tiny Forest® en het aanplanten. Enkele cursisten hadden hun ontwerp gedeeld en die werden besproken in de groep. Het uitwisselen van informatie, kennis en vragen was zeer waardevol voor de cursisten. In de middag werden er een twintigtal planten aangeplant op het stuk grond dat op de eerste cursusdag was bewerkt. Het ging hier niet om een Tiny Forest® maar om een Tuiny Forest® vanwege de beperkte ruimte op het cursusterrein in Nijmegen.
Cursus Tiny Forest® plantmethode van het Instituut voor Natuureducatie (IVN) op zaterdag 14 en 28 september 2019.
Met Internet en een grondboor is onderzocht welk type grond op de locatie aanwezig is. Ook is de grondwatertrap bepaald via de website van Bodemdata.
In een straal van 2 kilometer rondom de plantlocatie is onderzocht welke inheemse bomen, struiken en heesters er groeien. Met deze informatie is de bestellijst voor het bosplantsoen opgesteld.
Op de plek waar het Schrieverswold aangeplant ging worden groeide voor een deel nog bramen. De bramen en het hoge gras is ter voorbereiding gemaaid en daarna werd de oppervlakte van de beoogde plantlocatie afgezet met paaltjes. De planten en bewerking van de grond konden geregeld worden.
Eindelijk waren de planten en materialen voor de grondbewerking uitgezocht, bestellen maar! De grond zou bewerkt gaan worden met een graafmachine, in de omgeving hadden we een aannemer gevonden die de Schrieverwold-grond ging voorbereiden.
Een grote wagen met stro en een kiepwagen met houtsnippers kwamen langs om de materialen voor de afwerking van het nieuwe minibos af te leveren.
Oktober 2019
Naar aanleiding van het volgen van de IVN cursus was het tijd om zelf aan de slag te gaan met de veldverkenning, het bodemonderzoek en het uitzoeken van de plantsoorten die aangeplant gaan worden. In een straal van 2 kilometer rondom de plantlocatie van het Schrieverswold is onderzocht welke inheemse bomen en struiken er groeien. Met een grondboor zijn monsters genomen van de grond tot op 1 meter diepte, hierbij is de grondsoort, de vochtigheid en de verdichtingsgraad en verdichtingslaag vastgesteld.
Met de gegevens van het veld- en bodemonderzoek is de plantlijst opgesteld, er is gekozen voor 32 inheemse soorten uit verschillende bosgemeenschappen. Ter voorbereiding is het terrein van de plantlocatie vrij gemaakt van onkruid zoals bramen en distels, het gras is gemaaid en het gemaaide gras zal later met de rest van de bodemverrijkende materialen (zoals compost en gehakseld stro) toegevoegd worden aan de grond tijdens de grondbewerking.
Tijdlijn: Realisatie
8 t/m 11 november 2019
De aankomst van de graafmachine was op zichzelf al indrukwekkend maar wat je aan werk kan verzetten met zo’n appraat is wonderbaarlijk. Een volle dag zijn Sven en Ronald bezig geweest met het aanleveren van gehakseld stro en compost. De graafmachine heeft de grond verbeterd door deze een meter diep af te graven en te mengen met het stro en de compost.
De volgende dagen hebben we rondom de plantvakken oude boomstammen en takken gelegd, dat gaf een mooi natuurlijk aanzicht. Tussen de houtblokken hebben we een dikke laag houtsnippers aangebracht. Het zijn prachtige wandelpaden geworden, met een klein verborgen pad naar de dikke boomstam in het midden van het bos.
16 en 17 november 2019
Half november was dan eindelijk de plantdag. Met 20 vrijwilligers hebben wij 765 bomen, struiken en heesters geplant op +/- 250 vierkante meter bewerkte grond. Het was hard werken om alle bomen voor het donker in de grond te hebben. Na het aanplanten was er net een nieuw groepje vrijwilligers aangekomen die gelijk met het mulchen konden beginnen.
Na de plantdag zijn wij de volgende ochtend weer vroeg opgestaan, verder mulchen met stro in alle plantvakken. Na nog een halve dag doorwerken waren we dan echt klaar. Er lag een dikke laag stro (15-20cm) op de grond waardoor er een goede basis was gelegd voor het wortelgestel en de schimmelgroei in de bodem.
Het waren succesvolle dagen en we hadden veel geluk met het weer! Alles staat er voor de vorst in.
Met een enorme graafmachine hebben we de grond verbeterd, er is gehakseld stro en compost gemengd met de kleigrond op de plantlocatie. De grond is tot 1 meter diepte verrijkt.
Nadat de grond was voorbereid voor de realisatie van het minibos zijn we ook begonnen met de aanleg van houtsnipperpaden rondom de plantvakken. Hiervoor zijn de plantvakken aan de randen eerst afgezet met oude boomstronken en takken.
De bomen, struiken en heesters waren eind oktober besteld. De 765 inheemse planten (32 soorten) werden geleverd in grote bossen, de planten zijn tijdelijk ingekuild in afwachting van de plantdag.
Eindelijk was het zover, de planten konden aangeplant gaan worden in de aangelegde plantvakken. Met 20 vrijwilligers hebben we in één dag alle planten in de grond kunnen aanplanten, daarnaast is de eerste laag van stro aangebracht als mulchlaag.
De dag na het aanplanten hebben we de mulchlaag van stro verder aangebracht tot een dikte van 15-20cm. Nu het minibos is gerealiseerd is het wachten tot het voorjaar van 2020 om te zien of de planten goed groeien. De afwerking van de houtsnipperpaden zullen we in de winter en het vroege voorjaar verder afronden.
Het bosplantsoen
De planten hebben wij besteld als bosplantsoen, dat zijn jonge bomen met kale wortels (zonder aarde). Bosplantsoen is jaarlijks beschikbaar vanaf november t/m maart. Het uitzoeken van de gewenste planten bij één kweker was lastig maar is uiteindelijk wel gelukt. Wij hebben allemaal inheemse planten besteld in 32 soorten.
Op 13 november werden de planten geleverd en die zijn direct ingekuild om uitdroging van de wortels te voorkomen. Op de plantdag zijn de bomen, struiken en heesters verdeeld in bossen per boomlaag (kroon-, boom-, subboom- en heesterlaag). Het aanplanten is gestart met de kroonlaag en daarna de boomlaag, vervolgens zijn de lege stukken gevuld met de planten uit de laatste twee boomlagen.
Het aanplanten heeft ongeveer 6 uur gekost met +/-10 vrijwillgers die tegelijk bezig waren met graven, planten en grond aanvullen. En daarnaast was er natuurlijk ook een team voor de koffie en chocolademelk.
Tijdlijn: Ontwikkeling
16 november 2019 tot 16 november 2029
De komende 10 jaar zal het Schrieverswold zich gaan ontwikkelen, een groot deel van die ontwikkeling vindt plaats onder de grond. Het wortelgestel kan zich eenvoudiger door de grond ontwikkelen door de grondverbetering die is uitgevoerd.
Door de grondverbetering is de bodem minder verdicht en is er voeding aan de bodem toegevoegd voor de eerste jaren. Door de aanplant van enkel inheemse soorten ontstaat er een goede samenwerking tussen de planten. Het bos wordt er veerkrachtiger van en kan bijvoorbeeld droge periodes beter verdragen door het dichte bladerdek.
De meeste bomen en struiken die in het Schrieverswold zijn geplant komen ook voor in de omgeving. Een aantal planten zullen mogelijk minder goed groeien in de Groningse klei, die planten zijn toch uitgekozen omdat ze gewoon mooi zijn of juist vogels aantrekken. Mogelijk groeien dat soort planten minder hard, maar ook van de kleinere versie kan je vast nog wel genieten.
Het beheer van het Schrieverswold zal bestaan uit het begeleiden van de planten, wij zullen minimaal snoeien. Onkruid dat word verwijderd zal indien mogelijk achterblijven in het bos en weer vergaan tot compost. Na 3 jaar is het de bedoeling dat het minibos zich heeft ontwikkeld zodat het zichzelf kan mulchen met eigen bladeren en takken.
Welke planten het best groeien en welke planten worden verdrongen zal moeten blijken, wij zullen het minibos regelmatig observeren. Hoe hoog het bos zal worden is ook nog onzeker. Gelukkig is er genoeg afstand tot de buren. Wij zullen ieder jaar (om de 3 tot 6 maanden) foto’s en filmpjes maken en tonen op onze website.
Kijk de komende 10 jaar mee hoe het Schrieverswold zich ontwikkeld.
Nu het minibos en de rest van het Schrieverswold is aangeplant zal het de komende wintermaanden het wortelgestel ontwikkelen. Wij zijn heel benieuwd naar de eerste tekenen van groei in het voorjaar van 2020. Wij zullen in het voorjaar de eerste beelden van de ontwikkeling van het Schrieverswold op deze website tonen.
In december 2019 stonden de planten in de grond hun wortels te ontwikkelen. Wij zijn druk bezig geweest om de bospaden aan te leggen met houtsnippers, er is een laag van +/- 15 cm aangebracht op alle paden die rondom het bos zijn aangelegd.
Na de eerste voorjaarszon en flink wat regenbuien groeide er ook al wat onkruid in het Tiny Forest en het Schrieverswold. We hebben het onkruid losgetrokken en op de mulchlaag laten liggen, alleen de jonge bramen hebben we geheel verwijderd uit het minibos. De strolaag was al aardig ingeklonken en we hebben daarom nog een laag stro aan de mulchlaag toegevoegd. Het bos is klaar voor de zomerperiode.
In het minibos hebben een paar planten bladluis en in een paar vlierbesstruikjes zitten wat rupsen. Alleen de naakslakken zijn niet welkom en worden voorlopig het bos uitgezet.
In het Schrieverswold was nog geen vijver, een vijver trekt veel andere insecten aan en is een prettige plek om bij te zitten. Deze zomer hebben Sven en Ronald een mooie vijvert aangelegd van ongeveer 4 x 3 meter oppervlakte met een gemiddelde diepte van 75 cm (40-100 cm). De waterplanten zijn toegevoegd en nu genieten maar…
Eind oktober was het weer tijd om lekker te snoeien in het Schrieverswold, niet in het Tiny Forest natuurlijk! De bramen waren deze keer weer eens aan de beurt. Er is 75 vierkante meter bramenvrij gemaakt en ’s avonds brandde het lekker op het kampvuur. Sorry voor de CO2…
Bodemleven
Tijdens het aanplanten in het Schrieverswold zagen we dikke regenwormen in de grond. Overal waar je de spade stak zaten er wel een paar. Het bodemleven is ook heel belangrijk voor het nieuwe bos en natuurlijk ook voor de rest van de tuin. Een bos dat op deze wijze is aangeplant schijnt de biodiversiteit te verhogen in de omgeving.
Met het aanleggen van de houtsnipperpaden hebben we stammen van een oude houtstapel langs de randen van het nieuwe bos gelegd. In de boomschors van de oude stammen krioelde het van de pissebedden, torretjes en duizendpoten. Die zijn alvast meeverhuisd naar het nieuwe minibos.
Er is door de Wageningen Universiteit onderzoek gedaan naar de biodiversiteit van dit soort minibossen. Onderaan deze website staan links met informatie, waaronder ook een link naar het betreffende onderzoek.
Woldnieuws
Voorjaar 2024
De winter is weer voorbij, en het was een zachte winter. Weinig vorst en sneeuw, wel heel veel regen en storm. De eerste knoppen zitten al aan de bomen en de krokussen en narcissen staan hier en daar in bloei. Het voorjaar 2024 is begonnen. Het minibos is [...]
Nieuw groen bosje
Eind december 2023, het regent al dagen en de grond in het Schrieverswold is verzadigd. De temperatuur is voor december erg aangenaam, het is ongeveer 10 graden en dat is prima tuinieren als het droog is. Op de dagen dat we bezig waren in de tuin was het [...]
Tiny Forest 4 jaar oud
Het Tiny Forest Schrieverswold in Warffum is inmiddels 4 jaar oud. Het minibos is de laatste jaren enorm gegroeid, veel planten zijn al meer dan 7 meter hoog. De meeste plantensoorten in de verschillende plantlagen van het Tiny Forest doen het goed. De biodiversiteit is toegenomen in de [...]
Extra planten en de moestuin gemaaid
Begin november hebben we extra bomen geplant in het Schrieverswold. Naast het Tiny Forest is een zomereik, twee ruwe berken en zwarte elzen geplant. In de voortuin zijn ook veel zwarte elzen aangeplant, de plantjes waren spontaan op de parkeerplaats en in het grasveld opgekomen. In de omgeving [...]
Het concept van Tiny Forests
In een wereld waar klimaatverandering en biodiversiteitsverlies steeds dringender worden, is er behoefte aan innovatieve benaderingen om onze planeet te redden. Eén dergelijke innovatie die snel aan populariteit wint, is het concept van een Tiny Forest. Deze kleine, dichte bossen vormen een hoopvolle benadering van het herstellen van [...]
Het Schrieverswold is aangeplant in november 2019 en zal de komende 10 jaar ongestoord groeien, wij zullen nauwelijks snoeien. De aangebrachte mulchlaag van stro zal de eerste 2 tot 3 jaar onderhouden worden, die moet ongeveer 15 cm dik blijven. Daarna zal het kleine bos zichzelf moeten “mulchen” met eigen bladeren en takken.
