Een Tiny Forest® in Groningen
Het Schrieverswold is een klein privébos in Warffum, in het noorden van de provincie Groningen. Het minibos is aangeplant op een particulier erf. Op het perceel was voor de aanplant van het Schrieverswold al een oude boomgaard aanwezig. Er stonden al veel fruitbomen zoals appel-, peren-, noten-, pruimen- en kersenbomen. Daarnaast stonden er een 30-tal oude inheemse bomen zoals elzen, esdoorns, essen, populieren en wilgen.
De aanleiding
Een voorgaande eigenaar van het perceel had veel hoge bomen (populieren) gerooid, hierdoor waren er grote kale stukken ontstaan. Astrid Stam en Sven Schriever, de nieuwe eigenaren van het perceel, hadden via hun bedrijf contact met het IVN en Staatsbosbeheer. Bij deze samenwerking werd hun duidelijk dat het Instituut voor Natuureducatie (IVN) in Nederland bezig is met het stimuleren van het aanplanten van kleine bossen met inheemse planten, een zogenaamd Tiny Forest ®.
Astrid en Sven hebben meegedaan aan een prijsvraag van het IVN en hun stuk land in Warffum is door het IVN uitgekozen voor sponsoring van een particulier Tiny Forest®. De sponsoring bestond uit een gratis cursus Tiny Forest ® plantmethode en een mooi bedrag voor de aanschaf van het plantmateriaal.

Het doel
Omdat veel stukken op het perceel leeg waren was de aanblik van de tuin wel mooi maar nog niet prachtig. Daarnaast wilde de familie Schriever en huisvriend Ronald graag meer leven in de tuin. Leven van flora en fauna, van vogels en zoogdieren tot insecten. Om op het perceel meer biodiversiteit te creëren is gekozen voor een Tiny Forest ®. Dat is een klein bos met inheemse bomen en struiken, zo’n inheems bos groeit snel en heeft een dichte begroeiing. Naast het aanplanten van het nieuwe kleine bos is gekozen voor het aanplanten van jonge bomen door de gehele tuin. Dit is gedaan om nog meer kale plekken in de tuin op te kunnen vullen.
Plan van aanpak
Goede vriend Ronald, met groene vingers, heeft de IVN cursus Tiny Forest ® plantmethode gevolgd en is samen met Sven en Astrid begonnen aan de voorbereiding. Zo moest er eerst een veldverkenning plaatsvinden. Dat is een onderzoek naar de bomen, struiken en heesters die in de omgeving (straal 2km) van de plantlocatie groeien. Op basis van die informatie en een bodemonderzoek kon bepaald worden welke boomsoorten geschikt waren om aan te planten in het Schrieverswold.
Het maken van de bestellijst van planten en het vinden van leveranciers voor de planten werd een intensieve interactie met Google en het Internet. Voor het regelen van de materialen voor de bodemverbetering en de graafmachine werd Astrid ingezet. Allemaal acties die we moesten uitvoeren voordat we een plant in de grond konden steken. Sven en Ronald zijn eerst zelf begonnen met het maaien van het gras en het verwijderen van de bramenplanten op de plantlocatie.

Als doel hadden wij gesteld dat het nieuwe minibos in november 2019 geplant moest zijn. Nog voor de vorst en in de beste periode voor het ontwikkelen van het wortelgestel voor de planten. De benodigde acties om het minibos te realiseren zijn uitgevoerd van half september tot half november.
Bodemonderzoek
Het bodemonderzoek is uitgevoerd met behulp van Internet en een grondboor. Via de website maps.bodemdata.nl is de grondsoort en de grondwatertrap opgezocht. De grondwatertrap geeft aan hoe de grondwaterstand in het gebied kan variëren. Hierdoor krijg je een indicatie van hoe nat of droog het gebied kan zijn. Door op een aantal plaatsen monsters te nemen van de grond met een grondboor is de vochtigheid van de grond verder onderzocht.
Met het bodemonderzoek middels de grondboor werd ook duidelijk tot hoe diep de grond is verdicht. De verdichting van de grond is relevant voor het bepalen van de minimale diepte voor het afgraven van het plantvak. Indien de grond erg is verdicht kunnen de wortels van de planten zich niet goed ontwikkelen.
Het Schrieverswold heeft een bodem van klei, tot ongeveer 80 cm diepte, daaronder ligt zavel. De verdichtingsdiepte was ongeveer 50 cm. We hebben besloten om de grond tot op 1 meter diepte te verbeteren. Dit is overigens de aanbevolen diepte voor dit soort minibos projecten.

Het ontwerp
Het plan was om een aantal plantvakken te maken met goed bewerkte en licht verrijkte grond. Zo zouden op verschillende plekken in het Schrieverswold nieuwe kleine bossen kunnen ontstaan. Er is één officieel Tiny Forest ® aangelegd volgens de officiële plantmethode. Dit minibos heeft een oppervlakte van ongeveer 185 vierkante meter. Daarnaast zijn er nog een paar kleinere plantvakken gemaakt van in totaal ongeveer 60m². De 30 planten die over waren uit de bestelling zijn verspreid over de rest van het Schrieverswold.
Voordat er aangeplant kon worden moest er eerst een goed ontwerp zijn. Sven en Ronald hebben de locatie onderzocht en een eerste schets gemaakt om de mogelijkheden verder uit te denken. Allereerst is bepaald wat de beschikbare ruimte is en wat de afstand tot de erfgrens is. Het officiële minibos moet ook overal minimaal 4 meter breed zijn. Dit zijn belangrijke zaken om mee te nemen in het ontwerp.

De realisatie
Half november 2019 zijn de nieuwe minibossen in het Schrieverswold gerealiseerd. De grond was voorbereid, verbeterd en gevuld met 765 inheemse planten. De komende 10 jaar zullen wij beelden tonen van de ontwikkeling van het officiële minibos en de rest van het Schrieverswold. Het minibos zal minimaal 10 jaar ongestoord groeien. Volg de groei van het minibos via deze website, lees het Woldnieuws.
Lees meer over onze plantlocatie met meer informatie rondom het bodemonderzoek, de veldverkenning en het bestellen van materialen. Lees onze overzichtpagina voor meer detailinformatie.
Woldnieuws
Tiny Forest 4 jaar oud
Het Tiny Forest Schrieverswold in Warffum is inmiddels 4 jaar oud. Het minibos is de laatste jaren enorm gegroeid, veel planten zijn al meer dan 7 meter hoog. De meeste plantensoorten in de verschillende plantlagen van het Tiny Forest doen het goed. De biodiversiteit is toegenomen in de omgeving van het bos, met name het aantal vogels dat zich in het minibos bevind is toegenomen. Na 4 jaar is er ook aardig wat [...]
Extra planten en de moestuin gemaaid
Begin november hebben we extra bomen geplant in het Schrieverswold. Naast het Tiny Forest is een zomereik, twee ruwe berken en zwarte elzen geplant. In de voortuin zijn ook veel zwarte elzen aangeplant, de plantjes waren spontaan op de parkeerplaats en in het grasveld opgekomen. In de omgeving van de oude moestuin hebben we ook vlinderstruiken en zwarte elzen aangeplant. We hopen dat de nieuwe aanplant voor nog meer diversiteit zorgt, op sommige [...]
Het concept van Tiny Forests
In een wereld waar klimaatverandering en biodiversiteitsverlies steeds dringender worden, is er behoefte aan innovatieve benaderingen om onze planeet te redden. Eén dergelijke innovatie die snel aan populariteit wint, is het concept van een Tiny Forest. Deze kleine, dichte bossen vormen een hoopvolle benadering van het herstellen van de natuurlijke wereld en het bestrijden van klimaatverandering. De oorsprong en toepassing van Tiny Forests Het concept van Tiny Forests werd voor het eerst geïntroduceerd [...]
Een particulier Tiny Forest®
- is minimaal 100 m² groot
- bevat minimaal 25 inheemse (autochtone) boomsoorten
- er zijn minimaal 3 planten per vierkante meter aangeplant
- de grond is bewerkt volgens de Tiny Forest® plantmethode
Daarnaast is er na het aanplanten een mulchlaag van 15 cm aangebracht en het bos moet 10 jaar ongestoord kunnen groeien. Lees meer op de website van het IVN.