Minibos informatie

Op deze pagina is detailinformatie verzameld rondom de realisatie van het minibos Schrieverswold. Bij de aanleg van een minibos is de omgeving van de plantlocatie een bepalende factor voor de juiste grondbewerking en de keuze van de planten. Voor het realiseren van een minibos moet je wel wat onderzoek doen, zaken regelen maar vooral ook genieten.

Bodem

Om te onderzoeken welke grondsoort er op de plantlocatie en in de nabije omgeving aanwezig is hebben we gebruik gemaakt van informatie op Internet. Zo waren er artikelen te vinden over het Hogeland en geografische kaarten van Nederland met de aanduiding van de grondsoort. Via de informatie op de website terpenenwierdenland.nl werd duidelijk dat de bodem in de zuidelijke punt van het dorpsgebied van Warffum bestaat uit knipklei. Dit is een stugge grondsoort die is ontstaan doordat het gebied lange tijd niet goed ontwaterd werd en daardoor vaak onder water heeft gestaan.

Grondsoortenkaart

Door de grondsoortenkaart van Nederland werd duidelijk dat de grondsoort in het omringende gebied lichte tot zware zavel en klei is.

Grondsoortenkaart Nederland | 2006

Grondwatertrap

Door middel van de website maps.bodemdata.nl is onderzocht wat de grondwatertrap is rondom de plantlocatie. Dit bleek de waarde VI te zijn rondom het dorp Warffum. De waarde VI betekend dat het grondwaterpeil fluctueert van 40/80 cm diepte in de winterperiode tot 120 cm diepte in de zomerperiode. De grondwaterstand kan in de zomerperiode dus behoorlijk laag zijn waardoor de begroeiing in een drogere grondlaag staat.

Verdichting

De bodem is ook onderzocht met een grondboor. Er is een aantal gaten geboord tot op 1 meter diepte om te onderzoeken welke grondsoort er precies op de plantlocatie aanwezig is. Ook is met het boren onderzocht tot op welke diepte de grond verdicht was. De grondsoort was inderdaad klei en op ongeveer 80 cm diepte waren hier en daar sporen van de zavellaag zichtbaar. De verdichtingsgraad was hoog en de verdichting was aanwezig tot +/- 50 cm diepte, in de diepere grondlaag was de grond luchtiger van structuur.

Schrieverswold | Grondonderzoek

Veldonderzoek

In een straal van 2 kilometer rondom de plantlocatie hebben Sven en Ronald onderzoek gedaan naar inheemse bomen, struiken en heesters die daar groeien. In de tuin stonden al een 30-tal essen, elzen, wilgen en lindes, allemaal inheemse soorten uit verschillende bosgemeenschappen. Uit het veldonderzoek bleek ook dat er veel inheemse soorten in de omgeving groeien, er was niet één bosgemeenschap die overheerste in het gebied.

We hebben veel elzen, essen, beuken, hulst en taxus gezien tijdens het veldonderzoek. Maar ook de zomereik, verschillende soorten berken en de vogelkers zijn we tegen gekomen. Qua struiken hebben we met name de meidoorn en sleedoorn gespot. Bij de kerk in het dorp stond een oude iep en we zagen daar een aantal stronken van grote bomen die gekapt waren. Mogelijk heeft dat te maken gehad met de iepenziekte, in de omgeving hebben we verder geen iepen meer gezien.

Wat is inheems?

Bij de flora of fauna van een bepaald gebied spreekt men van inheemse soorten als deze er sinds langere tijd van nature voorkomen. Meestal is dit sinds de laatste IJstijd, zo’n 10.000 jaar voor Christus.

Informatiebronnen

Bij het uitvoeren van het veldonderzoek hebben we de gids “Speuren & vinden” (ISBN 978 90 5011 6336) van het IVN gebruikt. Op de smartphone hadden we de app van Pl@ntNet geïnstalleerd. Met deze app kan je een foto maken van een blad of bloem en dan geeft de app aan welke planten het zouden kunnen zijn, erg handig!

Bosgemeenschap

Een bosgemeenschap is een plantengemeenschap die in bossen voorkomt. Bosgemeenschappen zijn van elkaar te onderscheiden door de samenstelling en de structuur van de vegetatie. Ook het milieu is onderscheidend. Bosgemeenschappen worden vaak vernoemd naar de belangrijkste plantensoorten. (bron: Wikipedia)

Eiken – Beukenbos
Vochtigheid: zeer vochtig tot zeer droog
Voedselrijkheid: voedselarm tot voedselrijk
Essen – Iepenbos
Vochtigheid: vochtig tot droog
Voedselrijkheid: voedselrijk tot zeer voedselrijk
Elzen – Essenbos
Vochtigheid: zeer vochtig tot vochtig
Voedselrijkheid: voedselrijk tot zeer voedselrijk
Broekbos
Vochtigheid: nat tot zeer vochtig
Voedselrijkheid: voedselarm tot voedselrijk

Grondbewerking

Om de nieuwe planten goed te laten groeien is de grond bewerkt tot op 1 meter diepte. Uit het bodemonderzoek was naar voren gekomen dat de verdichtingsgraad vrij hoog was in de bovenste grondlaag. Door het afgraven van de grond en het mengen van die grond met bodemverrijkende materialen is de grond verbeterd. In totaal hebben we 250 m² grond bewerkt waarvan ongeveer 185 m² in plantvak A.

Materialen & materieel

De hoeveelheid benodigd materiaal voor de bodemverrijking was bekend door de cursus van het IVN. Omdat de grond op de plantlocatie kleigrond is moest er ongeveer 5 kg/m² rijpe compost van groenafval toegevoegd worden. Daarnaast moest de grond vermengd worden met 5 a 10 kg/m² gehakseld stro. Omdat ook de dikke toplaag van gras door de grond gemengd zou worden is gekozen voor +/- 7,5 kg/m² gehakseld stro.

Naast de compost hebben we ook nog biologische potgrond laten bezorgen, deze grond is op de plantdag toegevoegd in het plantgat om de kale wortels in het begin te beschermen tegen de klei en het gehakseld stro. De potgrond was heel los van structuur waardoor de wortels goed bedekt werden bij het aanplanten en er geen holtes in het plantgat ontstonden door de kleikluiten. De potgrond kwam uit de biologische aardappelteelt in kassen, de grond was daar al gebruikt en bevatte dus niet te veel meststoffen.

Stro voor de mulchlaag

Naast de materialen voor de verrijking van de grond hebben we ook strobalen laten bezorgen. Het stro is na het aanplanten gebruikt om een dikke mulchlaag aan te brengen op de grond in alle plantvakken. De mulchlaag beschermt de grond tegen uitdroging en zorgt er voor dat het schimmelnetwerk en het wortelgestel onder de grond zich goed kunnen ontwikkelen. We hebben nog veel stro over, de mulchlaag zullen we hiermee de komende 2 jaar op ongeveer 15 cm dikte houden.

Hoeveelheden materiaal
1.000 kg rijpe compost van groenafval
1.500 kg gehakseld tarwestro
1.500 kg biologische potgrond (voedselarm)
30 m³ strobalen van tarwestro
25 m³ houtsnippers

Om de grond te bewerken hebben we een aannemer uit de buurt gevonden, met een grote graafmachine met rupsbanden is de grond in één dag bewerkt. De dag na de grondbewerking zijn de plantvakken afgezet met oude boomstronken en takken, rondom de plantvakken zijn daarna paden aangelegd van houtsnippers.

Klic-melding

Voordat we zijn begonnen met graven hebben we eerst gecontroleerd of er geen kabels in de grond zaten op de plaatsen waar we de plantvakken wilde gaan maken. Door het doen van een Klic-melding via het Kadaster kan je te weten komen welke kabels er door een gebied lopen. Het is verstandig om een Klic-melding te (laten) doen om problemen te voorkomen, lees hierover meer op de website van het Kadaster.

Planten

Met de informatie uit het veldonderzoek en het bodemonderzoek is op Internet en met boeken informatie verzameld over de inheemse bomen, struiken en heesters die we wilden aanplanten. Voor de verschillende boomlagen (kroon-, boom-, subboom- en heesterlaag) zijn de planten uitgezocht o.b.v. de geschiktheid van de plant i.c.m. de grondsoort, de vochtigheid en voedselrijkheid van de grond.

We zijn niet te kieskeurig geweest bij het selecteren van de soorten aangezien we tijdens het veldonderzoek hebben gezien dat er heel veel verschillende plantsoorten groeien die een voorkeur voor verschillende standplaatsen hebben. Sommige planten zullen mogelijk minder goed gedijen in de Groningse klei en misschien minder hoog of vol worden. Het ging ook om het aanbrengen van voldoende diversiteit bij het aanplanten van ons minibos, er moesten minimaal 25 verschillende (inheemse) soorten aangeplant worden.

Informatiebronnen

Aanschaf en levering

Bij de selectie van planten waren we uitgekomen op 33 soorten. Helaas bleek de gewone es niet leverbaar i.v.m. de essenziekte. Van de iepen hebben we alleen de fladderiep gekozen, niet alleen vanwege de grappige naam maar juist omdat die iepensoort beter bestand is tegen de iepenziekte.

Het was nog wel puzzelen om een goede leverancier te vinden die alle planten zou kunnen leveren. Uiteindelijk hebben we een kweker gevonden in Apeldoorn en ook de vlier en taxus kon deze kweker leveren ondanks dat die soorten niet beschikbaar waren op zijn website. We hebben 765 planten besteld als bosplantsoen, de planten werden geleverd in bossen van 25 of 10 stuks per soort. Op de dag van de levering hebben we de bossen ingekuild om het uitdrogen van de wortels te voorkomen.

Lees meer informatie over de planten die zijn aangeplant in het Schrieverswold op onze plantenpagina.

Plantdag

Na bijna twee maanden voorbereiden konden de planten eindelijk de grond in. Op de plantdag hadden we 20 vrijwilligers die ons hebben geholpen met het planten en mulchen. De voorbereidingen voor de plantdag bestonden met name uit het uitdenken van de aanpak en regelen van voldoende gereedschap en materialen.

De potgrond om toe te voegen in de plantgaten was al geleverd en was in twee grote hopen verdeeld over het terrein, de strobalen voor het mulchen waren ook al bij de plantvakken neergelegd. De vrijwilligers was gevraagd om allemaal een spade mee te brengen en bij het tuin/bouwcentrum waren emmers en gieters gekocht. De emmers hebben we gebruikt om de potgrond in te doen zodat je bij het aanplanten ook een emmer grond bij de hand had.

De aanpak

De planten waren uitgeteld per plantvak, verdeeld in de verschillende boomlagen en neergelegd op strobalen bij de plantvakken. Het aanplanten begon met de kroonlaag, die planten (hoge bomen) werden eerst verspreid geplant in de plantvakken. Doordat er verschillende koppeltjes van vrijwilligers in verschillende hoeken van de plantvakken begonnen ging de willekeurige verspreiding van de planten vanzelf. Na de kroonlaag hebben we de planten uit de boomlaag aangeplant, deze planten werden ongeveer 1 meter uit elkaar aangeplant. De planten uit de laatste twee boomlagen (subboom- en heesterlaag) hebben we in de nog beschikbare ruimte aangeplant. Uiteindelijk stonden alle planten ongeveer 30 cm van elkaar  (3 planten per vierkante meter). Het aanplanten van alle 765 planten heeft ongeveer 6 uur geduurd.

Plantdag Schrieverswold | Martina, Ronald en Sven

Een aantal planten hebben we ondersteund met een bamboe plantstok en opgebonden met jute bindtouw. Het voordeel van het jute bindtouw is dat het na een paar jaar vanzelf vergaat. Waar nodig zullen we de komende maanden nog een aantal planten opbinden.

Water geven

We hadden het plan om na het planten en voor het mulchen de nieuwe aanplant ook nog water te geven, echter was hiervoor niet voldoende tijd voordat het donker zou worden. Het weerbericht voorspelde regen in de komende dagen dus we hebben besloten om het water geven over te slaan. De maandag na het aanplanten heeft het hard geregend en hebben de planten alsnog voldoende vocht gekregen.

De mulchlaag

Het aanbrengen van de mulchlaag van stro was nog een behoorlijke klus. De mulchlaag moet minimaal 15 cm dik zijn, we zijn ongeveer 5 uur bezig geweest om op alle plantvakken de mulchlaag aan te brengen. De komende maanden zullen we de mulchlaag nog aanvullen waar nodig, de komende 2 jaar onderhouden we de mulchlaag zodat die +/- 15 cm dik blijft.

Download de plantinstructie die we hebben gebruikt op de plantdag of download onze plantenlijst van het Schrieverswold.

0
graafmachine
0
grondverzet
0
vrijwilligers
2019
Levering stro & houtsnippers
Schrieverswold | Levering stro voor mulchlaag | Oktober 2019

Een grote wagen met stro en een kiepwagen met houtsnippers kwamen langs om de materialen voor de afwerking van het nieuwe minibos af te leveren.

Grondverbetering
Schrieverswold | Grondverrijking | Minibos

Met een enorme graafmachine hebben we de grond verbeterd, er is gehakseld stro en compost gemengd met de kleigrond op de plantlocatie. De grond is tot 1 meter diepte verrijkt.

Aanleg van de paden
Schrieverswold | Prive bos | Sven en Ronald

Nadat de grond was voorbereid voor de realisatie van het minibos zijn we ook begonnen met de aanleg van houtsnipperpaden rondom de plantvakken. Hiervoor zijn de plantvakken aan de randen eerst afgezet met oude boomstronken en takken.

Levering van het bosplantsoen
Schrieverswold | Plantdag | Bosplantsoen

De bomen, struiken en heesters waren eind oktober besteld. De 765 inheemse planten (32 soorten) werden geleverd in grote bossen, de planten zijn tijdelijk ingekuild in afwachting van de plantdag.

Schrieverswold | Grondverbetering | Minibos
Schrieverswold | Prive bos | Sven
Schrieverswold | Plantdag | Sven plant boom
Schrieverswold | Plantdag | Ronald
Schrieverswold | Plantdag afwerking | Houtsnipperpad close-up
Plantdag Schrieverswold | Plantvak A | Bosplantsoen
Schrieverswold | Overzicht houtsnippers op tentplaats
Schrieverswold | Klein blad
For privacy reasons YouTube needs your permission to be loaded. For more details, please see our Privacyverklaring & instellingen.
Ik Accepteer
For privacy reasons YouTube needs your permission to be loaded. For more details, please see our Privacyverklaring & instellingen.
Ik Accepteer
For privacy reasons YouTube needs your permission to be loaded. For more details, please see our Privacyverklaring & instellingen.
Ik Accepteer
For privacy reasons YouTube needs your permission to be loaded. For more details, please see our Privacyverklaring & instellingen.
Ik Accepteer

Bekijk meer filmpjes van het Schrieverswold op ons YouTube kanaal.

Voor het aanleggen van +/- 100 m² minibos met bosplantsoen, een mulchlaag van stro en bodemverbetering komen de kosten op ongeveer 1.500 – 2.000 euro. De kosten zijn ook afhankelijk van de mogelijkheden tot levering vanuit de omgeving in verband met transportkosten.

Voor de grondbewerking is het wel aan te raden om een graafmachine te gebruiken, de grond moet tot 1 meter diepte bewerkt worden. Die kosten zijn nog niet meegenomen in de bovenstaande kostenschatting.

Meer informatie?

Abonneer je op ons Youtube kanaal | Schrieverswold
Schrieverswold | Boom met blad