Hazelaar

De hazelaar (Corylus avellana), is een veelzijdige struik die inheems is in Europa en delen van Azië. Deze plant staat bekend om zijn karakteristieke katjes en smakelijke noten. Naast zijn economische waarde heeft de hazelaar ook ecologische voordelen en een rijke geschiedenis in folklore en tuinieren.

Taxonomie

Voordat we dieper ingaan op de eigenschappen en kenmerken van de hazelaar, laten we eerst eens kijken naar de taxonomie van deze plant. De hazelaar behoort tot het plantengeslacht Corylus en de familie Betulaceae. De wetenschappelijke naam van de gewone hazelaar is Corylus avellana. Binnen het geslacht Corylus zijn er verschillende soorten, maar Corylus avellana is de meest bekende en wijdverspreide soort.

De hazelaar heeft een overvloed aan volksnamen, afhankelijk van de regio en taal. In het Engels staat hij bekend als de “hazel”, in het Duits als “Haselstrauch”, en in het Frans als “noisetier”. De plant heeft een lange geschiedenis in de Europese cultuur en wordt vaak geassocieerd met folklore en tradities.

Kenmerken

De hazelaar is een bladverliezende struik die meestal een hoogte bereikt van 3 tot 5 meter. Het heeft een dichte, bossige groeiwijze met ovale, getande bladeren die een frisse groene kleur hebben. Een van de meest opvallende kenmerken van de hazelaar is zijn bloeiwijze. De mannelijke bloemen groeien in hangende katjes, terwijl de vrouwelijke bloemen verschijnen als kleine rode knoppen. Deze bloemen verschijnen vroeg in het voorjaar, vaak nog voor de bladeren uitkomen, en dragen bij aan de aantrekkingskracht van de hazelaar voor bestuivers zoals bijen.

Na de bestuiving ontwikkelen de vrouwelijke bloemen tot noten, die omgeven zijn door een houtige schil. Deze noten zijn eetbaar en zeer gewaardeerd om hun smaak. Ze worden zowel vers gegeten als verwerkt in gerechten en producten zoals hazelnotenpasta en hazelnootchocolade.

Wetenschappelijke naam

Corylus avellana

Afmetingen

5-6m hoog, half open kroon

Bodemtype

Voorkeur voor diepe vochthoudende gronden en een goed drainerende ondergrond. De ideale pH voor hazelaars is tussen 6 en 7. De Hazelaar groeit ook op zuurdere gronden (pH 5), de Hazelaar groeit niet op erg goed op zure hei- een veengronden.

Bodemvocht

vochtig

Gevoeligheid voor verdichting

gevoelig

Gewenste bodem voor de Hazelaar

De hazelaar gedijt het beste in een specifieke bodemomgeving. Om deze struik gezond en productief te houden, moet de bodem aan bepaalde eisen voldoen. Hier zijn enkele belangrijke overwegingen voor de bodem waarin hazelaars gedijen:

Goede drainage: Hazelaars geven de voorkeur aan bodems die goed gedraineerd zijn. Stilstaand water kan wortelrot veroorzaken, wat schadelijk is voor de plant.

Gematigde zuurgraad: De ideale pH-waarde voor hazelaars ligt tussen 6,0 en 7,5. Zorg ervoor dat de bodem niet te zuur of te alkalisch is.

Vruchtbaarheid: Een vruchtbare bodem met voldoende organisch materiaal is gunstig voor de groei en ontwikkeling van de hazelaar.

Luchtigheid: De bodem moet goed belucht zijn, zodat de wortels gemakkelijk zuurstof kunnen opnemen.

Omgeving en standplaats

De omgeving en standplaats zijn cruciaal voor het succes van de hazelaar. Hier zijn enkele overwegingen met betrekking tot waar deze struik het beste gedijt:

Zonlicht: Hazelaars gedijen het beste in volle zon tot lichte schaduw. Ze hebben minimaal 6 uur zonlicht per dag nodig voor een gezonde groei en een goede notenproductie.

Beschutting: Een beschutte locatie kan helpen om de struik te beschermen tegen sterke wind, wat de bloesem en noten kan beschadigen.

Ruimte: Zorg voor voldoende ruimte tussen de hazelaars, aangezien ze in de breedte kunnen groeien en elkaar niet mogen beconcurreren.

Bestuiving: In de meeste gevallen zijn hazelaars zelfbestuivend, maar het kan nuttig zijn om meerdere planten bij elkaar te zetten om de bestuiving te bevorderen en de notenopbrengst te vergroten.

In het Schrieverswold

25 stuks aangeplant als bosplantsoen

Hoogte bij aanplant: +/- 90 cm

Verwachte hoogte na 10 jaar: 4-5 m

Opmerking

In het Schrieverswold (niet in het Tiny Forest) staat ook een rode hazelaar, deze boomstruik heeft na 3 jaar al de eerste hazelnoten gegeven.

Ecologische en economische waarde

Naast hun esthetische en culinaire waarde, hebben hazelaars ook ecologische en economische voordelen. Op ecologisch gebied dragen ze bij aan de biodiversiteit door bestuivers zoals bijen en hommels aan te trekken. Bovendien bieden hazelaars voedsel voor vogels en kleine zoogdieren.

Hazelaars hebben ook economische waarde. De noten worden op grote schaal geoogst en gebruikt in verschillende voedingsmiddelen, van snoep en gebak tot hartige gerechten. Hazelnoten zijn rijk aan voedingsstoffen en worden vaak gegeten als een gezonde snack. Bovendien worden hazelaars gekweekt voor hun hout, dat wordt gebruikt in ambachtelijke toepassingen en voor het maken van houten gereedschappen.

Hazelaars in de tuin

Veel tuiniers kiezen ervoor om hazelaars in hun tuinen te planten vanwege hun aantrekkelijke uiterlijk en de heerlijke noten die ze produceren. Hier zijn enkele tips voor het succesvol kweken van hazelaars in de tuin:

Planten: Plant hazelaars bij voorkeur in de herfst of vroege lente. Graaf een kuil die groot genoeg is om de wortels comfortabel te huisvesten, en plaats de struik op de juiste diepte.

Onderhoud: Hazelaars vereisen weinig onderhoud, maar het is belangrijk om ze regelmatig te snoeien om een gezonde groei te bevorderen. Verwijder dode of zieke takken en dun de struik uit indien nodig.

Oogsten: Oogst de noten in de herfst wanneer ze volledig rijp zijn. Dit is meestal in september of oktober. Noten kunnen van de boom worden geschud of met de hand worden geplukt.

Bescherming: Bescherm de noten tegen vogels en andere dieren door ze te omwikkelen met gaas of netten.

Folklore en geschiedenis

De hazelaar heeft een lange geschiedenis in folklore en mythologie. In de Keltische mythologie was de hazelaar heilig en werd hij geassocieerd met wijsheid en kennis. De noten van de hazelaar werden beschouwd als symbolen van wijsheid.

In sommige culturen werden hazelnoten gebruikt als talismannen om bescherming te bieden tegen het boze oog. In de middeleeuwen werden hazelaarstokken gebruikt als toverstokken en werden ze geassocieerd met magie en hekserij.