Veldesdoorn (Spaanse aak)

De Veldesdoorn, ook wel bekend als de Spaanse aak (Acer campestre), is een sierlijke boom die inheems is in Europa en delen van Azië. Met zijn kenmerkende bladeren en adaptieve eigenschappen is deze boom een waardevolle aanwinst voor tuinen, parken en natuurlijke landschappen.

Taxonomie

Koninkrijk: Plantae
De Veldesdoorn behoort tot het plantenrijk, zoals alle groene organismen die fotosynthese uitvoeren.

Afdeling: Magnoliophyta
De Veldesdoorn valt onder de afdeling Magnoliophyta, wat betekent dat het een bedektzadige plant is, gekenmerkt door bloemen en zaden die zich ontwikkelen binnen een beschermende structuur, zoals een vrucht.

Klasse: Magnoliopsida
Deze klasse omvat de tweezaadlobbige planten, een van de belangrijkste groepen binnen de bedektzadigen. De Veldesdoorn deelt deze classificatie met veel andere bekende bomen en planten.

Orde: Sapindales
De Veldesdoorn valt onder de orde Sapindales, die onder andere ook esdoorns, lychees en citrusvruchten omvat.

Familie: Sapindaceae
Binnen de orde Sapindales behoort de Veldesdoorn tot de familie Sapindaceae, waartoe ook andere bomen en struiken behoren.

Geslacht: Acer
Het geslacht Acer omvat verschillende soorten bomen die wereldwijd voorkomen, waaronder de Veldesdoorn.

Soort: Acer campestre
De wetenschappelijke naam voor de Veldesdoorn is Acer campestre. ‘Acer’ is afgeleid van het Latijnse woord voor ‘scherp’ of ‘hard’, wat verwijst naar de harde schors van de boom. ‘Campestre’ is afgeleid van het Latijnse woord voor ‘veld’ en weerspiegelt de habitatvoorkeur van de boom voor open gebieden.

Kenmerken van de Veldesdoorn

De plant is een middelgrote loofboom die hoogtes van 15 tot 25 meter kan bereiken. Zijn kroon is compact en rond, met dicht op elkaar geplaatste takken. De bladeren zijn handvormig gelobd en hebben een frisgroene kleur die in de herfst verandert in warme tinten zoals geel en oranje. De schors van de stam is kenmerkend grijs met verticale groeven.

De boom bloeit in het voorjaar, waarbij kleine, onopvallende groenige bloemen verschijnen. Deze bloemen worden gevolgd door gevleugelde zaden die in paren aan lange stelen hangen, wat typisch is voor esdoorns.

Bodemvereisten

De Veldesdoorn gedijt goed in verschillende bodemtypes, maar geeft de voorkeur aan goed doorlatende grond. Het is niet bijzonder veeleisend qua bodemgesteldheid, maar het vermijdt extreem zure of alkalische bodems. Een neutrale pH-waarde wordt over het algemeen als ideaal beschouwd.

De boom is redelijk tolerant ten opzichte van vochtige omstandigheden, maar verdraagt geen langdurige wateroverlast. Een goed doorlatende bodem is cruciaal om wortelrot te voorkomen, wat een veelvoorkomend probleem kan zijn in slecht gedraineerde gebieden.

Wetenschappelijke naam

Acer campestre

Afmetingen

10-15 m hoog

Bodemtype

Vochtige tot droge, voedselrijke en liefst kalkhoudende bodem. Geen te zware of te lichte grond en een vrij neutrale zuurgraad.

Bodemvocht

vochtig tot droog

Gevoeligheid voor verdichting

minder gevoelig

Omgeving en standplaats

1. Klimaat: De Veldesdoorn is aangepast aan gematigde klimaten en gedijt goed in gebieden met milde winters en warme zomers. Het is bestand tegen koude temperaturen en kan temperaturen onder het vriespunt verdragen.

2. Licht: De boom gedijt in zowel volle zon als lichte schaduw. Een zonnige standplaats bevordert over het algemeen een uitbundigere herfstkleur van de bladeren.

3. Onderhoud: De Veldesdoorn is een relatief onderhoudsarme boom. Snoeien is soms nodig om de kroon te vormen of om dode takken te verwijderen. Het is raadzaam om snoeiwerkzaamheden in late herfst of winter uit te voeren om bloeden te voorkomen.

4. Gebruik in Landschapsarchitectuur: Vanwege zijn compacte formaat en aantrekkelijke bladkleur wordt de Veldesdoorn vaak gebruikt als sierboom in parken, tuinen en langs straten. Het is ook een uitstekende keuze voor hagen en windschermen.

In het Schrieverswold

Bij de aanleg van het Tiny Forest in het Schrieverswold hebben we 25 Veldsdoorns aangeplant als bosplantsoen.

Hoogte bij aanplant: +/-90 cm

Verwachte hoogte na 10 jaar: 7-8 m

Opmerking

Het blad van de Spaanse aak komt in het voorjaar vers rood te voorschijn, daarna kleuren de bladeren groen en in de herfst komt een donkerrode kleur naar voren. Bijna het hele jaar door is het een prachtig gezicht. De boom groeit ook goed in het Tiny Forest, op sommige plaatsen is de plant al 3 meter gegroeid na vier jaar.