Het concept van Tiny Forests

21 oktober 2023

In een wereld waar klimaatverandering en biodiversiteitsverlies steeds dringender worden, is er behoefte aan innovatieve benaderingen om onze planeet te redden. Eén dergelijke innovatie die snel aan populariteit wint, is het concept van een Tiny Forest.

Deze kleine, dichte bossen vormen een hoopvolle benadering van het herstellen van de natuurlijke wereld en het bestrijden van klimaatverandering.

De oorsprong en toepassing van Tiny Forests

Het concept van Tiny Forests werd voor het eerst geïntroduceerd in India door Shubhendu Sharma, een voormalig ingenieur van Toyota die zijn roeping vond in het herstel van de natuur. Zijn bedrijf, Afforestt, streefde ernaar om kleine, maar dichte bossen te creëren met behulp van Miyawaki-methode, genoemd naar de Japanse botanicus Akira Miyawaki. Deze methode omvat het planten van verschillende inheemse bomen en struiken dicht bij elkaar, wat de groei en biodiversiteit bevordert.

Het IVN

In Nederland was het Instituut voor Natuureducatie (IVN) een van de pioniers in het adopteren van dit concept. Ze zagen het potentieel van Tiny Forests als een manier om stadsbewoners opnieuw in contact te brengen met de natuur, de biodiversiteit te vergroten en de gevolgen van klimaatverandering te verzachten. Het idee achter Tiny Forests is om kleine stukjes land, vaak niet groter dan een tennisveld, om te vormen tot dichte, inheemse bossen, met als doel de lokale biodiversiteit te herstellen en te vergroten.

Het concept verspreidde zich al snel wereldwijd en Tiny Forests werden aangelegd in verschillende landen, waaronder Japan, Korea, de Verenigde Staten en veel Europese landen. De aanpak van Tiny Forests past naadloos in het groeiende bewustzijn over de urgentie van klimaatverandering en de noodzaak om meer te doen om ecosystemen te herstellen en de biodiversiteit te beschermen.

Foto’s: Tiny Forest Schrieverswold in Warffum Groningen

Klimaat- en biodiversiteit voordelen van Tiny Forests

Tiny Forests bieden een reeks indrukwekkende voordelen voor zowel het klimaat als de biodiversiteit. Deze voordelen maken ze tot een waardevolle aanvulling op de strijd tegen klimaatverandering en het verlies van biodiversiteit.

Klimaatvoordelen

Koolstofopslag: Tiny Forests dienen als efficiënte koolstofputten. De dichte beplanting van inheemse bomen en struiken zorgt voor een aanzienlijke opslag van koolstofdioxide, waardoor de atmosferische CO2-concentraties verminderen.
Klimaatbestendigheid: Deze bossen verminderen de stedelijke hitte-eilanden effectief door schaduw en verdamping. Ze verlagen de temperatuur en bieden een natuurlijke buffer tegen extreme weersomstandigheden.

Biodiversiteitvoordelen

Habitat voor flora en fauna: Tiny Forests creëren een gevarieerd ecosysteem dat een thuis biedt aan een breed scala aan inheemse planten, dieren en insecten.
Biodiversiteitsbevordering: Ze vergroten de biodiversiteit in stedelijke gebieden, helpen bedreigde soorten en bevorderen de bestuiving door bijen en andere insecten.

De rol van het IVN en samenwerking met Shubhendu Sharma

Het IVN, het Instituut voor Natuureducatie, speelde een cruciale rol bij de introductie van Tiny Forests in Nederland. Ze omarmden het concept en gingen partnerships aan om Tiny Forests in steden en dorpen door het hele land te realiseren. Het IVN heeft als missie om mensen te betrekken bij de natuur en hen bewust te maken van de waarde van biodiversiteit. Tiny Forests bleken een effectieve manier te zijn om deze missie te vervullen.

Een van de meest opmerkelijke samenwerkingen was met Shubhendu Sharma, de grondlegger van de Afforestt-methode. Het IVN nodigde Shubhendu uit om zijn expertise te delen en de Tiny Forests in Nederland te promoten. Deze samenwerking resulteerde in het verspreiden van de kennis en methodologie die nodig zijn om succesvolle Tiny Forests aan te leggen.

Particuliere Tiny Forests in Nederland

Naast publieke Tiny Forests, die worden aangelegd in samenwerking met lokale overheden en organisaties, zien we een opkomst van particuliere Tiny Forests in Nederland. Individuen en gezinnen omarmen dit concept als een manier om hun eigen stukje land te transformeren in een biodiverse oase.

Particuliere Tiny Forests bieden tal van voordelen. Ze vergroten het bewustzijn van en de betrokkenheid bij natuurbehoud op lokaal niveau, ze dragen bij aan de groene infrastructuur van Nederland en versterken de leefbaarheid van woonwijken. Bovendien fungeren ze als educatieve hulpmiddelen voor kinderen en volwassenen, waardoor mensen meer te weten komen over de lokale flora en fauna.

De Tiny Forest plantmethode en het belang van inheemse plantensoorten

Een essentieel aspect van het succes van Tiny Forests is de plantmethode die wordt gebruikt. De Miyawaki-methode, geïntroduceerd door Shubhendu Sharma, is een effectieve aanpak gebleken. Deze methode omvat het dicht bij elkaar planten van verschillende inheemse boom- en struiksoorten in lagen, wat de groei en biodiversiteit stimuleert.

Het gebruik van inheemse plantensoorten is van cruciaal belang. Inheemse planten zijn aangepast aan de lokale omstandigheden en bieden voedsel en habitat voor inheemse dieren en insecten. Dit versterkt de algehele veerkracht van het Tiny Forest-ecosysteem.

Voorbeelden van inheemse plantensoorten

Hier zijn vijf voorbeelden van in Nederland inheemse plantensoorten die met succes kunnen worden gebruikt in Tiny Forests:

Zomereik (Quercus robur): De zomereik is een majestueuze boom die een belangrijke rol speelt in het Nederlandse ecosysteem. Het biedt voedsel voor talloze insecten, vogels en zoogdieren.

Zwarte els (Alnus glutinosa): Deze boom gedijt goed in vochtige gebieden en helpt de bodem te verbeteren. Het is gunstig voor talloze vogelsoorten en insecten.

Gelderse roos (Viburnum opulus): De Gelderse roos is een veelzijdige struik die zowel bessen voor vogels produceert als nectar voor insecten.

Wilde liguster (Ligustrum vulgare): De wilde liguster is een waardevolle struik voor vlinders en bijen vanwege de nectar die hij produceert.

Gewone vogelkers (Prunus padus): Deze boom bloeit uitbundig en trekt veel insecten aan, waardoor hij een belangrijke bijdrage levert aan de biodiversiteit.

Bosaalbes (Ribes rubrum): Deze struik biedt niet alleen heerlijke bessen voor menselijke consumptie, maar trekt ook talloze vogelsoorten aan.

Het gebruik van deze inheemse plantensoorten in een Tiny Forest draagt bij aan de lokale biodiversiteit en zorgt ervoor dat het Tiny Forest een geïntegreerd onderdeel wordt van het bestaande ecosysteem.

Tiny Forests zijn veel meer dan alleen stukken bebost land

Tiny Forests vertegenwoordigen een hoopvolle visie op hoe we de wereld om ons heen kunnen herstellen en beschermen. Ze zijn veel meer dan alleen een stuk bebost land. Met de inzet van organisaties zoals het IVN, inspirerende figuren zoals Shubhendu Sharma, en enthousiaste individuen die particuliere Tiny Forests creëren, is Nederland op de goede weg om een groenere en duurzamere toekomst te realiseren. Deze kleine, maar dichte bossen hebben het potentieel om grote veranderingen teweeg te brengen, niet alleen lokaal, maar wereldwijd. Het is een bewijs van wat er mogelijk is als we de natuur omarmen en samenwerken voor een betere wereld.